تحقیق چگونگی آموختن زبان عربی برای ایرانیان ( ورد)
دسته بندي :
دانش آموزی و دانشجویی »
دانلود تحقیق
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : word (..docx) ( قابل ويرايش و آماده پرينت )
تعداد صفحه : 5 صفحه
قسمتی از متن word (..docx) :
1
چگونگی آموختن زبان عربی برای ایرانیان
با توجه به مطالب پیش گفته درباره اهداف فراگیری زبان عربی و کاربرد این زبان در حیات روزمره و زندگی علمی- اعتقادی ما ایرانیان، لازم است راهکارهایی برای آموزش و فراگیری آن عرضه شود؛ زیرا «از هنگامی که مردم ایران علاقه مند به آموختن این زبان شدند درصدد برآمدند به راههای گوناگون، مشکلات تعلیم این زبان سخت را که از ریشه و بن با زبان فارسی جدا است برای فرزندان خود آسان سازند» (منزوی، 1337 : 84).
بنابراین، نگارنده تلاش میکند تا با تجارب سالهای متمادی- نزدیک به سه دهه- تعلیم و تعلّم زبان عربی در مراحل مختلف در دروههای تحصیلی (راهنمایی، دبیرستان، دانشگاه) برای هر مرحله راهکارهای مشخص بیان کند.
کارشناسان آموزش زبان عربی بر این باورند که هر دانشآموز ورودی سال اول دبستان به طور متوسط در حدود 400 الی 500 کلمه با درک مفهوم کاربردی هر یک را میداند و هنگامی که وارد کلاس درس میشود با نوشتار و شکل کتابت آنها آشنا میشود، نه بیشتر، بلکه کم کم در سالهای بالاتر به کلمات تازه و مفاهیم جدید آگاهی مییابد؛ و زبان آموز مبتدی در هر زبان بیگانه غیر از زبان مادری که بدان تکلّم میکند و الفاظ آن برایش ملکه شده است باید همانند دانشآموز کلاس اول دبستان، در زبان مادری خود باشد. با این تفاوت که کودک سال اول دبستان برخی واژهها را شنیده و بدانها سخن گفته است. اما نوآموز زبان بیگانه شاید حتّی واژهای را نشنیده باشد که این موجب سخت شدن کارآموزش به او میگردد. و گزیری جز راهکار مناسب و موافق فهم و درک زبان آموز مبتدی نیست.
در مرحله راهنمایی:
شایسته است به دانش آموز در هر جلسه درس عربی (دو جلسه در هفته)، تلفظ صحیح حدود 20 تا 25 واژه جدید که پیرامونش وجود دارد، همراه با مفهوم برابر آن واژگان در زبان فارسی آموزش داده شود. سپس واژگان فراگرفته، در جملاتی کوتاه، که
2
در روزمرگی مستعمل است، تمرین و ممارست گردد. مثلاً، هنگامی که به دانشآموز واژههای «السُّوق» و «الاُمّ» آموزش داده میشود، فعل «ذَهَبَت» نیز داده شود تا جملهای ساده و روزمره را بتوان به او آموزش داد. یعنی: «ذَهَبَت الاُُمُّ إلی السُّوقِ». و همانگونه که جملات آموزشی به زبان مادری در کلاس اول دبستان، ذهن دانشآموز را با پیوند منطقی و دستوری واژگان، آماده فراگیری زبان فارسی میکند، همین روش ذهن متعلّم زبان عربی را نیز برای نوآموزان آماده میسازد.
بهتر است جملات ساخته شده از واژگان آموزش داده شده ( 20 تا 25 واژه در هر جلسه) حدود 8 تا 10 جمله و ترکیب باشد. چنان که این گونه عمل انجام شود، با یک محاسبه سریع میتوان دریافت که دانشآموز در پایان دوره سه ساله (9 ماه تحصیلی در سال) حدود 2600 الی 2700 واژه و 850 الی 870 جمله و ترکیب را آموخته و ممارست میکند که بیشک در مکالمه روزمره عربی (در آینده) برایش سودمند خواهد بود. در اینجا چند نکته را نباید فراموش کرد: یکی آنکه بسیاری از واژههای عربی مستعمل در زبان فارسی از معنای حقیقی و مفید خود خارج است؛ که معلمان محترم و آگاه باید در خلال تدریس، این مسئله را به زبان آموزان یادآوری کنند.
نکته دیگر و مهمتر آنکه آموزش قواعد زبان عربی باید متناسب با آموزش واژگان و جملاتی باشد که آموزش داده شده و تمرین میگردد و نباید قواعد صرفی و نحوی بیش از توان فراگیری دانشآموز باشد.
نکته سوم، آنکه به نظر میرسد اگر آموزش از طریق اشعار تعلیمی مانند اشعار کتاب نصاب الصبیان ابونصر فراهی صورت پذیرد- چنان که در گذشته مرسوم بود- مؤثرتر است و بهتر است از آیات و ادعیهای که دارای اوزان آهنگین هستند بهره برده شود. ناگفته پیداست که برای آموزش هر زبان باید ممارست پیوسته و همیشگی داشت و دانشآموز را وادار کرد تا در هر جلسه، واژگانِ آموخته شده و جملاتِ تمرین کرده را به طور جدی به خاطر بسپارد و با همکلاسیها و معلم خود گفتوگو کند تا ملکه ذهن او گردد. چنان که ابن خلدون معتقد است: «آسانترین شیوههای حصول ملکه نیرو بخشیدن (گشودن) زبان،
3
از راه محاوره و مناظره است» (ابن خلدون، 1379 ، ج 2 : 877).
پیشنهادهای کارآمد
اکنون با چند پیشنهاد، بهبود وضع تدریس و آموزش زبان عربی در ایران را انتظار داریم.
1. میزان زمان تعیین شده در دورههای راهنمایی و دبیرستان حداقل به دو برابر افزایش یابد. زیرا باید میزان حجم هر درس با زمان اختصاص یافته به آن، تناسب منطقی و کارآمدی داشته باشد.
2. یک جلسه برای آموزش زبان (قواعد صرف و نحو) و یک جلسه برای قرائت متون و ترجمه در نظر گرفته شود.
3. در جلسه قرائت متون، معلم به دانش آموزان املاء بگوید تا عامل شنیداری و نوشتاری، فراگیری را آسان گرداند.
4. در سالهای دوره راهنمایی متون به صورت جمعی و با راهنمایی و نظارت معلم خوانده شود تا از غلط خواندن متعلمان جلوگیری گردد.
5. در دورههای دبیرستان، از ابیات شعر عربی و کلام آهنگین در نثرعربی که در آثار شاعران برجسته فارسی مانند حافظ و مولانا و سعدی و ... وجود دارد، به همراه وزن عروضی آن به ویژه در بحور روان و سهل (هزج، رجز، رمل، متقارب، متدارک) که از نوع بحور غنائی به شمار میآیند، برای دانشآموزان آورده شود و به صورت دسته جمعی قرائت گردد. زیرا غالب این بحور در اندیشه و ذهن جوانان و نوجوانان اثر گذارده و پایدار مانده و نتیجه فراگیری را استوارتر میگرداند.
6. در دوره پیش دانشگاهی، بخشی از ساعات آموزشی به متن خوانی از کتابهای قرآن کریم و نهج البلاغه و مفاتیح الجنان و صحیفه سجادیه و برخی کتب قصه که اِعرابگذاری شده، اختصاص یابد. زیرا علاوه بر وجود علائمِ حرکتی در همه کلمات
4
این کتابها، که موجب سهولت قرائت میشود، در اغلب آنها معنای فارسی الفاظ و جملات آمده که همین امر یادگیری معنای واژهها را نیز آسانتر می کند. ضمن آنکه کتب مذکور از جهت فنون ادبی و علوم مربوط به زبان عربی از امّهات کتب ادبیّات زبان عربی به شمار میآید. زیرا دانشمندان این علوم برای تبین مفاهیم علمی خود غالباً از همین کتابها شاهد و مثال ذکر کردهاند.
7. در مرحله دانشگاهی، نخست باید دانشجو را با بیانِ کاربردِ هر یک از دروس و آگاهی دادن او نسبت به هر دانش عربی، به فراگیری زبان عربی علاقهمند کرد؛ زیرا به فرموده امام علی (ع): «النّاسُ اَعداءُ ما جَهِلُوا= مردم دشمن آناند که نمیدانند» (نهجالبلاغه، فصا 438 و 172) یعنی دچار انزجار و تنفّر هستند.
8 . در تدوین دروس و آموزش زبان به طور کلی از کتابهایی که اکثر دانشمندان زبانِ کشورهای عربی برای آموزش غیر عربها تدوین کردهاند و مرسوم به «تَعلیمُ اللَّغه العَرَبِیَّه لِغَیرِالنّاطِقِینَ بِها» است، بهره برده و از شیوههای آنان استفاده گردد؛ زیرا ایشان بهتر از هر قومی آگاهاند که نقاط ضعف و قوت زبانشان در فراگیری چیست.
9 . از مسائل قابل اهتمام در امر آموزش هر زبان، تعلیم آن به همان زبان است. لذا چنانچه معلمان دلسوز و توانمند در هنگام آموزش، برخی مسائل را به زبان عربی تبیین کنند، فراگیران نیز از انتقال واژگان و ترکیبات عربی به گوش و در نتیجه به اندیشه شان ممارست بیشتری کرده و سریعتر فرا خواهند گرفت.
لذا لازم است معلمانی را پرورش داد تا علاقهمند و آگاه بوده و در امر آموزش زبان عربی کارآمد باشند. پیشنهادهای عرضه شده، تجربیاتی است که نگارنده با توجه به وضعیت و ظروف مقتضی در هر مرحله و هم اکنون در مرحله دانشگاهی آنها را اجرا نموده و تا حدی که موقعیت اجازه بهرهوری را داده است، نتیجه ی قابل ملاحظهای گرفته است.