تحقیق ارتباطات 90 ص
دسته بندي :
دانش آموزی و دانشجویی »
دانلود تحقیق
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : word (..doc) ( قابل ويرايش و آماده پرينت )
تعداد صفحه : 106 صفحه
قسمتی از متن word (..doc) :
1
فصل اول
مقدمه
اهميت و نقش نظريه در علم
مفهوم سازي
شكل گيري نظريه ها
سير مطالعات ارتباطي
دو رويكرد در مطالعات ارتباطي
پيشگامان مطالعات ارتباطي
الف) نظريه هاي ارتباط با مساله روان شناسي
ب) نظريه هاي ارتباطي با منشاء جامعه شناسي
تبليغات سياسي
نظريات سرژچاكوتين
مطالعات و نظريه هاي تجربي
هارولد لاسول
پل لازارسفلد
2
مقدمه
ارتباط جمعي هم هنر، هم مهارت و هم علم است؛ گاهي مهارت است چون فنون اساسي و قابل يادگيري را دربرمي گيرد همچون كار با دوربين تلويزيوني يا ياداشت برداري از يك مصاحبه گاهي هنر است به اين معني كه دربرگيرنده خلا پنهاني مثل انتخاب يك عنوان جذاب براي يك خبر يا گزارش.
علم است به اين معني كه مي توان از اصول معين قابل اثباتي در كار ارتباط استفاده كرد تا پيام يا هر چيز ديگري با اثربخشي به اهداف از پيش تعيين شده، برسد.
ارتباط جمعي را نمي توان چه در بحث تكنولوژي و چه در بحث نظريه در يك يا دو جنبه محدود كرد، زيرا هنر پرسش هاي مهمي درباره ارتباط جمعي وجود دارد كه به روش ديگري قابل بررسي نيستند. مگر با استفاده از «روش علمي».
نظريه ها و مفاهيم ارتباط جمعي پاسخي هستند به چيستي هاي چگونگي ارتباط جمعي، نظريه به معني درك ما از چگونگي جريان امور است. نظريه اين امكان را به ما مي دهد كه هميشه در مورد كاري كه انجام مي دهيم آگاهي و درك به همراه نظريه داشته باشيم.
نظريه پردازان حوزه علوم ارتباطات از گذشته تا كنون براي تبيين بسياري از نظريه هاي ارتباط جمعي از فولكلور، عقل سنتي، و عقل متعارف استفاده ميکنند، همانند آن چه كه «دنيس مك كویيل» به آن اشاره كرده است.
اعتقاد نظريه پردازان علوم ارتباطات اينست كه ما به هر حال هميشه به نوعي نظريه عمل مي كنيم، پس چرا كوشش نكنيم كه آن را به بهترين «نظريه» ممكن تبديل كنيم. هدف «نظريه هاي ارتباط جمعي» بالا بردن درك ما از فرايند ارتباط جمعي است.
در اين جزوه درسي سعي شده آن چه كه در حوزه مفاهيم و نظريه هاي ارتباط جمعي به عنوان «اصول» يا مباني، به ويژه «مكاتب» مطرح است؛ به گونه اي قابل درك در 3 فصل بيان شود.
آن چه كه در اين فصول آورده شده بر اساس سر فصل هاي درسي نظريه هاي ارتباط جمعي است و به منظور پر بار شدن مطالب سعي شده از كتب فارسي و انگليسي موجود در حوزه نظريه ها و برخي جزوه هاي درسي ساير اساتيد گرامي بهره گرفته شود.
آن چه كه در فراگيري اين درس تخصصي به دانشجويان گرامي توصيه مي گردد؛ اين است كه يادگيري نظريه هاي ارتباط جمعي به دانشجويان كمك مي كند تا دوره هاي كارشناسي ارشدي و حتي تحصيلات تكميلي درك علمي از بسياري رفتارهاي ارتباطي رسانه و جامعه داشته باشند.
موفق باشيد
..
3
چگونگي شكل گيري نظريه ها
اثبات گرايي يا «پوزيتيويسم»: بر اساس نظريه اثبات گرايي، هر تئوري از طريق مشاهدات تجربي ساخته مي شود و علم مولود تجربه است. كثرت نمونه ها كافي است تا بتوانيم در آن مورد تئوري خلق كنيم. در اين رهيافت، تئوري با مشاهده حسي آغاز و با اثبات تجربي، تكوين مي يابد.
مشاهده ← فرضيه سازي← اثبات تجربي ←تئوري
ابطال پذيري: پوپر مبدع نظريه ابطال پذيري مي گويد: تئوري، حدس و گماني بيش نيست. وي به سؤال حدس چگونه در ذهن ساخته مي شود؟ چنين پاسخ مي دهد: هر انساني نسبت به جهان اطراف خود، آگاهي دارد كه البته در مقابل ناآگاهي او نسبت به جهان، ناچيز است. از برخورد آگاهي و ناآگاهي در ذهن، مساله به وجود مي آيد و براي حل مساله، حدس يا گمان زده مي شود؛ بعد از حدس و گمان، وارد عالم خارج مي شويم براي آزمون آن، البته نه براي اثبات تئوري مان بلكه براي ابطال آن ما بايد به دنبال مواردي باشيم كه تئوريمان را ابطال كند.
به اعتقاد پوير، تا زماني كه مواردي براي ابطال تئوري يافت نشد، آن تئوري را در حد فرضيه ابطال نشده مي پذيريم. لذا از ديدگاه پوير، ما مشاهده عريان نداريم و تمام مشاهدات ما مسبوق به تئوريمان هستند. ذهن انسان مانند يك نقاش عمل مي كند نه مانند يك دوربين عكسبرداري.
«پوپر» مي گويد ما در علم، دو مرحله داريم:
مرحله گردآوري و شكار
مرحله داوري
در مرحله گردآوري يا شكار كه مرحله فرضيه سازي است مي توان علايق، باورها و ارزشهاي خود را دخالت داد. اين مرحله، الزامأ عيني نيست. در اين مرحله ما تئوري را مي سازيم و بعد وارد مرحله دوم كه مرحله داوري است مي شويم و تئوري خود را به آزمون تجري مي سپاريم. هر آنچه كه در عالم تجربه ابطال شد دور مي اندازيم و بقيه را به عنوان تئوري ابطال نشده مي پذيريم. لذا علم، محكوم تجربه است؛ آنچه علم را علم مي كند مرحله داوري است نه مرحله گردآوري، پوير معتقد است علم يك فرايند انباشتي و تكاملي است و داوري تجربي باعث عينيت علم مي شود.
پارادايم (سرمشق): توماس كوهن، فيلسوف علم معاصر، «بحث سرمشقها» را مطرح كرد. وي اعتقاد دارد انديشه علمي، يك فرايند انباشتي و تكاملي نيست؛ بلكه اهل علم در هر زماني، در ظل يك سرمشق غالب، به فعاليت مي پردازند.
سرمشقها، راهنماي پژوهش علمي هست، تلاش علمي، غالبا در چهار چوب يك پارادايم صورت مي گيرد. كوهن معتقد است كه هر جامعه علمي، تحت سلطه و سيطره مجموعه بسيار وسيعي از مفروضات مفهومي و روش شناختي است. اين مفروضات در قالب نمونه هاي استاندارد ريخته شده اند. در انديشه كوهن، زبان مشاهدتي بي طرف وجود ندارد. پارادايم ها دانشمندان را وادار مي كنند كه جهان را به شكل خاصي ببينند.
ملاكي بيروني كه بر اساس آن بتوان يكي از پارادايم ها را انتخاب كرد وجود ندارد؛ چرا كه ملاك ها خود، محصول پارادايم ها هستند. البته در چارچوب يك پارادايم مي توان نظريه ها را ارزيابي كرد، اما معياري عيني براي ارزيابي خود پارادايم ها وجود ندارد. پارادايم ها ابطال ناپذيرند و به شدت در مقابل تغيير مقاومت نشان مي دهند.
سير مطالعات ارتباطي از آغاز تا امروز
4
مطالعات و نظريات ارتباطي به طور خاص بعد از جنگ دوم جهاني و به عنوان يكي از شاخه هاي بين رشته اي علوم اجتماعي شكل گرفت. نظريات ارتباط جمعي در سير شكل گيري جديد خود، متكي بر عناصر و زمينه هاي مختلفي بوده است ؛لذا بطور كلي روند تكميل مطالعات ارتباط جمعي را مي توان شامل مراحل زير دانست:
1-پيش از دوران رنسانس، مفهوم اصلي ارتباطات، ناظر به محتواي پيام يا انديشه هاي انساني بود. از اين نظر، وسيله نظر كمتر اهميت داشت و اساسا ارتباطات معنايي بيشتر اجتماعي و فلسفي داشت.
2-پس از اختراع تكنيك چاپ و افزايش استفاده كنندگان از كتاب و مطبوعات، مجراهاي ارتباطي اهميت ويژه اي يافت و آثار اجتماعي ويژه اي را هم در پي داشت. از جمله اين آثار مي توان پيدايش شيوه هاي نوين ارتباطي مثل روزنامه نگاري، سهولت در زبان ارتباطي به دليل فراگيري بيشتر و مخاطبان عام تر و توجه به مفاهيم تازه، مثل آزادي نشر و حقوق مطبوعات و مولفان را بر شمرد.
3-پس از پيدايش وسايل ارتباطي الكترونيك، مطالعات علمي ارتباطي شكل مستقل تري به خود گرفت؛ البته در اين دوره كه متاثر از رشد تكنيكي ارتباطات دور بود نظريات، عمدتاً بر فراگرد انتقال پيام متكي است و كمتر جنبه هاي انساني مورد توجه مي باشد. در حقيقت، مدل ارتباطي، مدل مكانيكي و مهندسي است. مفاهيم ارتباطي مثل رمز، پيام، منبع، رمزگذاري و… همه حاكي از حاكميت چنين نگرشي است.
4- در خلال جنگ جهاني دوم، به دليل اهميت يافتن جنگ رواني و تبليغات سياسي، ارتباطات از زاويه اقناع مطرح گرديد. نشانه ها و رمزها اهميت نظامي كسب كردند و رشته ارتباطات در مجموع، براي تبليغات سياسي و جنگ رواني، جنبه حياتي يافت.
از آن پس، ارتباطات به عنوان «انتقال اطلاعات» و ارتباطات به عنوان «اقناع» به صورت دو گرايش مهم ارتباطي در فعاليتها، مطالعات و تحقيقات تخصصي دنبال شدند و در حقيقت روز به روز بر توجه بر آثار ارتباطات در نظريات علمي افزوده شد.
5-پس از جنگ جهاني دوم، با اهميت يافتن مسائل اقتصادي و مقوله آثار اجتماعي پيام، كاركردهاي خاص ارتباطات در« توسعه و نوسازي اقتصادي» مورد توجه قرار گرفت و نقش وسايل ارتباط جمعي در تبليغات بازرگاني، چگونگي ترويج كالاي خاص يا رفتاري معين، شيوه هاي مشخص كشاورزي و… مورد تاكيد بسياري از صاحب نظران اين دوره بود.
توجه به «آثار ارتباط» به ويژه از دهه 1950 به سبب اهميت يافتن امر توسعه اقتصادي كشورهاي جهان سوم افزايش يافت. از آن پس، چون از نظر كارشناسان غربي اساس توسعه اقتصادي، رشد سريع توليد شناخته مي شد، به عقيده آنان چنين رشدي ايجاب مي كرد كه در رفتار انساني تغييرات اساسي پديد آيد و ارتباطات به عنوان يك عامل دگرگوني رفتارها به كار گرفته شود.
6-شرايط تازه در كاربرد ارتباطات در جهان سوم و برخي عدم موفقيتها در برنامه هاي نوسازي موجب گرديد كه در نظريات ارتباطي، عوامل مؤثر بر فراگرد ارتباط مثل زمينه ها و تصاوير ذهني گيرنده پيام، ارزشهاي اجتماعي وجوه فرهنگي و استنباط ها و ادراكات مخاطبان مورد توجه قرار گيرد. بر اساس اين ديدگاه، ارتباط جزء عناصر مهم زندگي اجتماعي است و ديگر تنها به عنوان يك پديده مكانيكي نگريسته نمي شود. يك موضوع ممكن است از سوي افراد مختلف، با ادراك ها و استنباط هاي گوناگون روبرو شود؛ به همين جهت جمله «معني ها را نه در كلمات بلكه در ذهن مردم بايد جستجو كرد» به صورت يك كليشه در آمد.