دانلود مقاله در مورد رضا خان

دسته بندي : مقاله » مقالات فارسی مختلف
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل :  word (..doc) ( قابل ويرايش و آماده پرينت )
تعداد صفحه : 40 صفحه

 قسمتی از متن word (..doc) : 
 

‏1
‏رضاشاه در طول زندگی خود و حتی پس از آن به دلایل مختلف به نام‌هائی چند خوانده شده است. در جوانی به نام ناحیه‌ای که از آن برخاسته بود "رضا سوادکوهی" نامیده می‌شد. با ورود به نظامی‌گری به "رضاخان" و سپس، با ذکر درجه نظامی‌اش، به "رضاخان میرپنج" شناخته شد. بعد از ‏کودتای ۱۲۹۹‏ و به دست‌گرفتن ‏وزارت جنگ‏ و ‏فرماندهی کل قوا‏ او را "سردار سپه" می‌خواندند. پس از رسیدن به سلطنت و انتخاب نام خانوادگی پهلوی به "رضاشاه پهلوی" شناخته شد. در سال ۱۳۲۸ با تصویب مجلس شورای ملی به او لقب "کبیر" داده شد و از آن پس هوادارانش او را "رضاشاه کبیر" می‌خوانند.
‏ زندگی
‏آغاز زندگی و جوانی
‏رضا در ‏۲۴ حوت‏ ‏۱۲۵۶‏ (‏ربیع‌الاول‏ ‏۱۲۹۵ هجری قمری‏) در روستای ‏آلاشت‏ از توابع ‏سوادکوه‏ مازندران زاده شد. پدرش عباسعلی، سرهنگ فوج سوادکوه، و مادرش زهرا (‏نوش‌آفرین‏) که جزو مهاجرین از ‏قفقاز‏ بود. پس از مرگ پدرش در چهل روزگی وی، با مادرش به ‏تهران‏ آمد و در محله ‏سنگلج‏ در فقر و تهیدستی زندگی کردند.
‏2
‏سال‌های آغاز سلطنت
‏در سال ‏۱۳۲۰‏ پس از ‏اشغال ایران‏ توسط نیروهای ‏شوروی‏ و ‏بریتانیا‏، رضاشاه پهلوی از سلطنت برکنار و به جزیره ‏موریس‏ وسپس به ‏افریقای جنوبی‏ تبعید شد. ‏بریتانیا‏ ابتدا قصد داشت پسر ‏محمدحسن میرزا‏ نوه ‏احمدشاه قاجار‏ را که در ‏انگلستان‏ زندگی می‌کرد و افسر ‏نیروی دریائی پادشاهی‏ بریتانیا بود جانشین رضاشاه کند ولی وقتی معلوم شد که او فارسی نمی‌داند بالاخره با توافق شوروی محمدرضا پهلوی را به جای پدرش به سلطنت برگزیدند. ‏محمدعلی فروغی‏، آخرین نخست‌وزیر رضا شاه، نخستین نخست‌وزیر محمدرضاشاه شد و نقش مهمی در انتقال سلطنت به او بر عهده داشت. در بهمن ‏۱۳۲۰‏ ‏پیمان سه‌جانبه‏ بین ‏ایران‏، بریتانیا و ‏شوروی‏ امضا شد که در آن، از جمله، خروج ‏متفقین‏ بعد از پایان جنگ پیش‌بینی شده بود.
‏بعد از فروغی ‏علی سهیلی‏ نخست‌وزیر شد و پس از او ‏احمد قوام‏ (قوام‌السلطنه) به این مقام رسید. محمدرضاشاه و دربار او موافقتی با قوام نداشتند و سعی در برکناری او کردند. ‏رویداد ۱۷ آذر ۱۳۲۱‏ به تحریک دربار و علیه نخست‌وزیری قوام ترتیب داده شد که طی آن عده‌ای در جلوی مجلس برای اعتراض به وضع نان جمع شدند و سپس به مدت دو روز مغازه‌ها را غارت کردند و به خانه قوام حمله کردند. محمدرضاشاه در این روزها از ‏نداشتن اختیار‏ شکایت داشت و سعی زیادی در تقویت ارتش و حفظ نفوذ خود بر آن می‌کرد. در این دوران شاه از طریق ‏ستاد ارتش‏ امور ارتش را زیر نفوذ داشت و ‏وزیر جنگ‏ با نظر شاه انتخاب می‌شد.
‏3
‏بعد از قوام دوباره سهیلی نخست‌وزیر شد. در همین دوران ‏حزب توده‏ که با استفاده از آزادی نسبی بعد از دیکتاتوری رضا شاه تشکیل شده بود به نیروی موثری در صحنه سیاسی ‏ایران‏ تبدیل می‌شد. پیروزی‌های ‏ارتش سرخ‏ شوروی در برابر ‏آلمان‏ و به‌خصوص پیروزی در ‏نبرد استالینگراد‏ محبوبیت حزب را در ایران افزایش داده بود.
‏در اسفند ‏۱۳۲۲‏ مجلس چهاردهم که تازه تشکیل شده بود به ‏محمد ساعد‏ (ساعدالوزاره) رأی تمایل داد و او نخست‌وزیر شد. در دوره او بود که درخواست ‏امتیاز نفت شمال‏ ایران از سوی شوروی مطرح شد. رد این در خواست از طرف دولت ساعد با مخالفت شدید حزب توده روبرو شد و در عین حال توجه مردم ‏ایران‏ را به مسئله نفت به دنبال داشت و دوره‌ای را آغاز کرد که به ‏نهضت ملی شدن نفت‏ ایران معروف است.
‏با استعفای ساعد ‏مرتضی‌قلی بیات‏ (سهام‌السلطان) نخست‌وزیر شد. در دوره نخست‌وزیری او بود که ‏دکتر مصدق‏ طرحی به مجلس داد که مذاکره درباره نفت را تا پایان اشغال ‏ایران‏ برای دولت ممنوع می‌کرد. بیات پس از مدتی با رای عدم اعتماد مجلس کنار رفت و در اردیبهشت ‏۱۳۲۴‏ ‏ابراهیم حکیمی‏ (حکیم‌الملک) نخست‌وزیر شد ولی به سرعت جای خود را به ‏محسن صدر‏ (صدرالاشراف) داد.
‏در دوره نخست‌وزیری صدر ‏جنگ جهانی دوم‏ به‌پایان رسید و نیروهای بریتانیا و امریکا طبق مفاد پیمان سه‌جانبه ‏ایران‏ را ترک کردند. اما نیروهای شوروی همچنان در ایران باقی ماندند. در شهریور ‏۱۳۲۴‏ ‏فرقه دموکرات آذربایجان‏ خواستار خودمختاری آذربایجان شد.
‏4
‏پس از صدر دوباره ‏ابراهیم حکیمی‏ چند ماهی نخست‌وزیر شد. در ‏۲۱ آذر‏ ‏۱۳۲۴‏ ‏دولت ملی آذربایجان‏ رسما در ‏تبریز‏ اعلام موجودیت کرد و ‏پیشه‌وری‏ خود را نخست‌وزیر این دولت اعلام کرد.
‏پس از حکیمی دوباره احمد قوام نخست‌وزیر شد و بلافاصله برای مذاکره در مورد مسئله آذ‏ر‏بایجان به ‏مسکو‏ رفت. قوام با وعده‌هایی که در مورد نفت شمال به شوروی داد موافقت آنان را با تخلیه ‏ایران‏ به دست آورد. در عین حال او چهار نفر از سران حزب توده را در کابینه خود جا داد. تصمیم دولت قوام به اعزام نیرو به آذربایجان هم‌زمان با توصیه شوروی به فرقه دموکرات به عقب‌نشینی منجر به نابودی «دولت ملی آذربایجان» و فرار رهبران آن به شوروی شد. شاه با همکاری سران ارتش و به‌ویژه ‏رزم‌آرا‏ در این جریانات خودی نشان داد و بر توانایی‌های ارتش تاکید کرد.
‏در آستانه انتخابات دوره پانزدهم ‏دکتر مصدق‏ و عده‌ای از هم‌فکرانش برای درخواست آزادی انتخابات در دربار متحصن شدند. شاه در خرداد ‏۱۳۲۶‏ سفری به آذربایجان کرد و طی آن خود را به‌عنوان نجات دهنده آذربایجان معرفی کرد. در این دوره شاه سعی داشت که با افزایش اختیارات خود و ارتش، قوام را برکنار کند. بالاخره مجلس به قوام رأی اعتماد نداد و دوره نخست‌وزیری او به پایان رسید.
‏پس از قوام باز هم حکیمی مدتی نخست‌وزیر شد و پس از بیست و سه هفته جای خود را به ‏عبدالحسین هژیر‏ داد که از حمایت شاه و دربار، به ویژه شاهدخت ‏اشرف پهلوی‏ برخوردار بود. شاه در این زمان سفری به ‏اروپا‏ کرد و در انگلیس مذاکراتی برای دریافت کمک‌های نظامی با مقامات انگلیس داشت. شاه همچنان بر تقویت ارتش و افزایش اختیارات مقام سلطنت پا می‌فشرد و خواستار تغییر ‏قانون اساسی‏ شده بود.