اقتصاد آب در كشاورزي 19 ص

دسته بندي : انسانی » اقتصاد
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل :  word (..doc) ( قابل ويرايش و آماده پرينت )
تعداد صفحه : 18 صفحه

 قسمتی از متن word (..doc) : 
 

‏1
‏2
‏كشـــــــــاورزي
‏پيشگفتار
‏ رشد جمعيت و نياز مستمر به محصولات كشاورزي از يك سو و الزام به خودكفايي در محصولات كشاورزي به لحاظ عواقبي كه وابستگي اين بخش به خارج دارد از سوي ديگر باعث شده است كه كشاورزي محور برنامه هاي اقتصادي و فرهنگي كشور قرار گيرد اما محدوديتهاي منابع طبيعي و كاهش درصد شاغلان اين بخش به نسبت بخشهاي ديگر ما را ناچار مي كند كه كشاورزي از وضعيت سنتي موجود به موقعيت بهتري ارتقاء دهيم.
‏بنابراين بخش كشاورزي همچنان يكي از بخشهاي مهم اقتصادي كشور است و نيز خواهد بود. در هر شرايطي توسعه بخش كشاورزي پيش شرط و نياز ضروري اقتصاد كشور است و تا زماني كه موانع توسعه در اين بخش برطرف نشود ساير بخشها نيز به شكوفائي و رشد توسعه دست نخواهد يافت. تجربه مثبت و منفي كليه كشورهاي پيشرفته و در حال توسعه جهان اين نظر را تاييد مي كند.
‏وضعيت موجود كشاورزي در ايران
‏ بخش كشاورزي يكي از مهمترين و تواناترين بخشهاي اقتصاد كشور است كه تامين كننده حدود يك پنجم توليد ناخالص داخلي، يك سوم اشتغال و بيش از چهار پنجم نيازهاي غذايي، نيمي از صادرات غير نفتي و حدود نه دهم نياز محصولات كشاورزي است. اين بخش رغم چندين دهه سياست صنعتي و تقويت ساير بخشهاي اقتصادي همچنان با قدرت به حيات خود ادامه داده است و حتي در شرايط بسيار نامطلوب اقتصادي نيز شكوفايي و ظرفيت هاي نويني را عرضه كرده است كه براي بسياري از اقتصاددانان و نظريه پردازان توسعه نيز تا حدودي ناشناخته بود.
‏كشاورزي ما در چند دهه اخير از جهات افزايش بهره برداري از اراضي و منابع آب جديد، افزايش عملكرد محصولات يا بهبود بهره وري نيروي كار، بهبود سطح تكنولوژي و بكارگيري نهاده هاي نوين كشاورزي شامل انواع كود و سموم شيميايي، بذرهاي اصلاح شده و مكانيزاسيون وسيع و گسترده و به كارگيري انواع ماشين آلات و ادوات مكانيكي در انجام عمليات كشاورزي و گسترش زيرساختهاي كشاورزي رشد و گسترش چشمگيري داشته است، به طوري كه حجم توليد اين بخش به طور مطلق در سه دهه اخير بيش از 3 برابر افزايش يافته است.
‏1
‏2
‏كشـــــــــاورزي
‏اما كشاورزي با مشكلات و محدوديتهاي بسيار زيادي روبروست كه بعنوان مانعي در راه توسعه بيشتر كشاورزي عمل مي كند. اندازه كوچك مالكيت ها و قطعات بهره برداريها، سياستهاي كلان محدودكننده بخش كشاورزي، دخالتهاي وسيع دولت در اين بخش، سطح نازل سواد كشاورزان، ضعف بنيه مالي بيشتر كشاورزان و نداشتن سرمايه كافي براي سرمايه گذاري در امور زيربنائي، انتقال سرمايه از بخش كشاورزي به ساير بخشها، ضعف خدمات عمومي در زمينه توسعه زيرساختهاي كشاورزي و ارائه خدمات ترويجي و آموزش و ضعف نظام تامين و عرضه نهاده هاي كشاورزي از جمله عواملي هستند كه موجب پايين بودن كارآيي تخصيص منابع در اين بخش شده است، به طوري كه بازدهي بخش توليد كشاورزي در مقايسه با امكانات مورد استفاده نيازهاي جامعه و پتانسيلها و سطح كاربرد نهاده ها در مقايسه با ساير كشورهاي جهان در سطح پايين قرار دارد و رشد توليد بخش كشاورزي نيازهاي جامعه به مواد غذايي كه با رشد جمعيت ابعاد وسيعي يافته است، برآورد نمي شود. سياستهاي خودكفايي و تامين امنيت غذايي براي كليه قشرهاي مردم از طريق پايين نگه داشتن قيمت محصولات كشاورزي، كمك بلاعوض براي نهادهاي مصرفي، قيمتهاي تثبيتي محصولات كشاورزي و سوبسيد به مصرف كننده گرچه از نظر عدالت اجتماعي كاملاً پذيرفتني است و با بايد به نحو مناسبي همواره در نظر گرفته شود ولي بخشهاي كشاورزي براي ادامه بقاي خود مي بايد از طريق كسب قيم واقعي محصولات توليدي، سرمايه لازم را براي توسعه فعاليت ها، گسترش زيرساختها و همچنين افزايش كمي و كيفي توليدات كشاورزي بدست آورده، در حالي كه سياستهاي گذشته مانع انباشت سرمايه در بخش شده و حتي انتقال سرمايه از بخش را نيز به دنبال داشته است.
‏بهره برداري ناپايدارازاراض حاشيه اي وديمزارهاي كم بازده ،همچنين استفادة بي رويه ومفرط ازسفره هاي آبهاي زيرزميني ازجمله آثاراين سايتهابوده است .براين پايه،هدف اصلي برنامه ريزي توسعة بخش كشاورزي،افزايش توليد كشاورزي، افزايش توليدكشاورزي ،ارتقاي سطح تكنولوژي وكاربرنهادهانوين كشاورزي گسترش تحقيق،آموزش وترويج است،كه دركليه برنامه هاي قبل وبعدانقلاب اولين هدف راتشكيل داده است.
‏1
‏3
‏كشـــــــــاورزي
‏برنامه ريزي براي دستيابي به هدف افزايش توليدكشاورزي،پايه درارتباط باسايرهدفهاي بخش نظيرحفظ منابع پايه وتوسعةپايدار،تاّمين امنيت غذاي جامه ،افزايش صادرات وكاهش واردات كشاورزي،افزايش درآمدكشاورزان وحمايت ازتوليدكنندگان كشاورزي صورت گرفته واثرات متقابل آنهابريكديگرموردتوجه وارزيابي قرارگيرد‏ ((مهندس عبدالكريمومجريان-مطلعات جامه توسعه كشاورزي مناطق كشور))
‏.
‏منابع آب كشور
‏باتوجه به محدوديتهاي آب وهوايي واقليمي براي توليد كشاورزي دربخش عمدةمناطق كشورونيازبه آبياري محصولات،منابع آب مهمترين عامل محدودكننده كشاورزي به شمارمي آيد.كه دسترسي به آن نقش تعيين كننده اي دربهره برداري ازسا ير منابع وعوامل توليدبخش كشاورزي مثل زمينونيروي زميني دارد. به همين علت برنامه ريزي توسعه وتوليد كشاورزي بايد در ارتباتي تنگاتنگ بابرنامه ريزي بهره برداري وكنترل منابع آب انجام گيرد وبرنامه ريزي كشاورزي بدون توجه به امكانات بهره برداري از منابع آب غير واقع بنيانه است .
‏از كل حجم بارسرماي آسماني در سطح كشور كه معادل 430 ميليارد متر مكعب در سال است حدود 228ميليارد متر مكعب آن تبخير مي شودوازدسترس خارج مي شود. براساس مفروضات (1/8ميليون هكتار جنگلو10ميليونهكتارهراضي داراي پوشش گياهي طبيعي)از132ميليارددرمترمكعب آب باقيمانده،حدود35مترمكعب سفره‌هاي زيرزميني را تغذيه مي كنند.درحا لي كه درشرايط فعلي كه سطح وسيعي ازجنگل هاي كشورتخريب شده وپوشش گياهي اكثراراضي مرتعي كشورنيزشديداّازبين رفته است،ميزان تغذية سفره هاي آبهايزيرزميني به مرتب كمترازرقم35ميلياردمترمكعب است.وقوع سيلاب هاي پي درپي ومنطبق نبودن وقوع سيل دردوره هاي برگشت مختلف درشرايط حال و گذشته دليلي به اين قضاوت كارشناسي است‏((مهندس عبدالكريمدرويشي-اقتصادكشاورزيوتوسعه))
‏
‏كاربرد آبياري باراني: مسائل و مشكلات آن
‏1
‏4
‏كشـــــــــاورزي
‏مسئله آب و مديريت صحيح منابع آب يكي از مشكلات اساسي كليه كشورهاي ماست به طوري كه امروزه توسعه انساني بويژه در اكثر كشورهاي جهان سوم بشدت وابسته به توسعه و اصلاح مديريت منابع آب است. توسعه مديريت منابع آب مي تواند نقشي اساسي در حل مشكلات محرومان داشته باشد. لذا اصلاح كاربردها و فن آوريها در استفاده از منابع آب براي برطرف كردن مشكلات ناشي از كمبود، آلودگي و پايين بودن راندمان استفاده از آب، ضروري به نظر مي رسد.
‏با توجه باينكه در سالهاي اخير دولت سرمايه گذاري كلان و اعتبارات گسترده اي در جهت گسترش فن آوريهاي آب اندوز بويژه آبياري باراني انجام داده است و با عنايت به اينكه سيستم آبياري باراني مانند هر فن آوري ديگري ممكن است مسائل و مشكلاتي براي كشاورزان بوجود بياورد كه سبب رها كردن و استفاده ناكارآمد از اين سيستم شود. لذا شناخت مشكلات كشاورزاني كه آبياري باراني را پذيرفته اند هدفهاي مهم توسعه و اصلاح افزايش راندمان آبياري در بخش كشاورزي به شمار آيد. طبق پژوهشهاي انجام شده در اين زمينه مسائل و مشكلاتي عمده وجود دارد كه به اختصار به آنها پرداخته مي شود:
‏طراحي غلط
‏نبود دانش بومي در زمينه آبياري باراني سبب مي شود كه نقش كشاورز در طراحي سيستم به حداقل كاهش يابد و كارشناسان نقش اصلي و كنترل كننده را در اين رابطه داشته باشند. اما در نظر كشاورزان، كارشناسان يا اطلاعات كافي نسبت به نحوه طراحي ندارند و يا در طراحي سيستم وضعيت محلي و منطقه را ناديده مي گيرند و اين مسئله كشاورز را با مشكلات زياد و هزينه هاي غير ضروري روبرو مي سازد.
‏مشكلات مربوط به مكانيزاسيون
‏كشاورزان در انجام فعاليتهاي مكانيزاسيون هنگام عمليات كاشت، داشت و برداشت با وجود مستقر شدن سيستم آبياري باراني با مشكلاتي روبرو هستند. البته اين موضوع پذيرفتني است كه وجود سيستم آبياري باراني در زمين كشاورز مي تواند ايجاد محدوديتهايي در انجام فعاليتهاي مكانيزاسيون شود. در اين باره آموزش كشاورزان براي به حداقل رساندن اين مشكلات بايد مورد توجه ويژه قرار گيرد.
‏مشكلات اقتصادي